دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران ، jamalbeigi@iau-maragheh.ac.ir
چکیده: (4608 مشاهده)
مقدمه و هدف: سالمندی جمعیت در ایران با شیب تندی در حال وقوع است، لیکن هنوز برنامهریزی و تمرکز کافی در این زمینه صورت نگرفته و ساماندهی امور سالمندان از پشتوانه قانونی کافی برخوردار نیست. تحلیل وضعیت فعلی و دورنمای آینده حاکی از وجود ناتوانیها در حال حاضر و پیچیدهتر شدن و گسترش یافتن چالشها و مشکلات در آینده نهچندان دور است. لذا توجه جدی به این ناتوانیها و حمایت از سالمندان، گرچه دیرهنگام بوده، ولی امری اجتنابناپذیر است.
هدف این مقاله، تبیین بزه دیدگی سالمندان بهعنوان قشری ناتوان در قبال بزه دیدگی و شناسایی ناتواناییها و ضرورتهای حمایت از آنها در ایران است.
مواد و روشها: در این تحقیق کیفی از روش تحلیل سند استفادهشده است. با اشاره به جایگاه سالمندان در آموزههای اسلامی و اخلاقی و همچنین مقررات ایران، بایدونبایدهای فراروی بزه دیدگی سالمندان و خلأها و چالشهای حمایت از این قشر ناتوان مورد تحلیل و بحث قرارگرفته است.
یافتهها: شناسایی و دستگیری ناقضان حقوق سالمندان و توجه به ناتوانی آنها در فرایند تحقیقات مقدماتی و سایر مراحل دادرسی و بهطورکلی حمایت از حقوق قانونی این قشر از بزه دیدگان ناتوان، بهصورت حمایتهای کیفری تجلی پیدا میکند. لیکن رعایت کرامت انسانی، توجه به نگرانیها و آلام سالمندان و ابراز همدردی و همدلی با آنها در مواقع بزه دیدگی ازجمله حمایتهای فراکیفری بایستهای است که در ایران با خلا و چالش جدی مواجه است.
نتیجهگیری: با تصویب قانون آئین دادرسی کیفری 1392 و الهام از رویکرد عدالت ترمیمی، هرچند قانونگذار ایران حقوق بزه دیده را مدنظر قرار داده است. لیکن در خصوص حمایت همهجانبه از بزه دیدگان ناتوان بهخصوص سالمندان، از حیث مداخلات روانشناختی و پزشکی و سایر گونههای حمایتی فراکیفری، چالشها و خلأهای تقنینی، قضایی و اجرایی زیادی وجود دارد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1397/8/18 | پذیرش: 1397/9/20 | انتشار: 1397/9/25