فصلنامه

---

مقدمه و هدف: سلامت معنوی یکی از ابعاد سلامت است که کمتر بدان توجه شده است. همچنین به نظر می­ رسد سلامت معنوی می­تواند با شادکامی و رضایت شغلی مرتبط باشد. علاوه بر این علیرغم افزایش تقاضا برای مراقبت از سالمندان در مراکز سالمندی، تاکنون پژوهش­های اندکی درباره­ی مراقبین سالمندان در کشور انجام شده است که نیاز به پژوهش­ های بیشتر در این جامعه احساس می ­شود. این مطالعه با هدف تعیین رابطه­ ی سلامت معنوی با شادکامی و رضایت شغلی مراقبین سالمندان مراکز سالمندی شهر تهران در سال ۱۳۹۴ انجام پذیرفت.

مواد و روش­ ها: در این مطالعه­ ی توصیفی- تحلیلی که به روش مقطعی انجام پذیرفت، جامعه­ ی آماری پژوهش شامل کلیه ­ی مراقبین سالمندان مراکز سالمندی شهر تهران در سال ۱۳۹۴بود و نمونه­ی این پژوهش ۱۰۰ نفر از مراقبین بود که به صورت تمام شماری انتخاب شدند. جهت جمع­ آوری داده­ ها از پرسشنامه­ ی دموگرافیک، مقیاس سلامت معنوی پالوتزیان و الیسون، پرسشنامه­ی شادکامی آکسفورد و پرسشنامه­ی رضایت شغلی فیلد و روث استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ ها از شاخص­ های آمار توصیفی و آزمون ­های آمار استنباطی شامل کلموگروف اسمیرنوف، آزمون t تک نمونه ­ای و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد.

یافته­ ها: در این پژوهش ۱۰۰ نفر (زن = ۶۹) از مراقبین سالمندان مراکز سالمندی شهر تهران حضور داشتند. یافته­های پژوهش نشان داد که میانگین سلامت معنوی، شادکامی و رضایت شغلی مراقبین سالمندان مراکز سالمندی شهر تهران به ترتیب ۱۷/۶۷±۴۸/۹۰، ۱۰/۳۴±۲۹/۷۸ و ۸/۲۸±۳۶/۵۳ بود. با استفاده از آزمون t تک نمونه­ای و بر اساس حد وسط ابزارهای پژوهش مشخص شد که مراقبین سالمندان مراکز سالمندی شهر تهران سلامت معنوی و رضایت شغلی پایین (p<۰/۰۵) و شادکامی متوسطی داشتند (p>۰/۰۵). از سوی دیگر نتایج نشان داد که سلامت معنوی مراقبین سالمندان مراکز سالمندی شهر تهران با شادکامی و رضایت شغلیشان ارتباط معنادار دارد (p<۰/۰۵).

 نتیجه ­گیری: بنابر یافته ­های پژوهش، به نظر می­رسد سطح سلامت معنوی مراقبین با شادکامی و رضایت شغلی آنان ارتباط دارد. در همین رابطه به دست اندرکاران و مسئولان ذیربط پیشنهاد می­گردد برای افزایش شادکامی و رضایت شغلی مراقبین سالمندان مراکز سالمندی توجه ویژه­ای به مقوله­ ی سلامت معنوی مراقبین و راهکارهای ارتقای آن داشته باشند، چرا که افزایش سلامت معنوی مراقبین موجب افزایش شادکامی و رضایت شغلی آنان و در نهایت منجر به ارائه­ ی خدمات مراقبتی بهتر به سالمندان مقیم سراهای سالمندی خواهد شد.

---

---

زمینه و هدف: مراقبین‌خانوادگی از اولین و مهمترین اعضای درگیر در امر پی‌گیری درمان و مراقبت از سالمندان به شمار می‌روند. توجه و بررسی بارمراقبتی مراقبین‌خانوادگی یکی از عوامل مؤثر، جهت افزایش کیفیت مراقبت از سالمندان است. لذا این مطالعه با هدف تعیین بارمراقبتی مراقبین‌خانوادگی سالمندان مبتلا به بیماری‌های‌مزمن شهر تهران انجام شد.
مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی است که در سال ۱۳۹۸ بر روی ۱۱۰ نفر از مراقبین خانوادگی و اصلی بیماران سالمند مبتلا به بیماری‌های مزمن بستری در مراکز درمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران انجام شد. نمونه‌های پژوهش بصورت غیر تصادفی و در دسترس ، بر اساس معیار ورود به مطالعه انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های مشخصات جمعیت شناختی، فعالیت‌های روزانه زندگی سالمندان و بارمراقبتی (Zarit) گردآوری و با استفاده از آمارهای توصیفی و آزمون‌های استنباطی بوسیله نرم افزار۲۲ SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.
یافته‌ها: از۱۱۰نفر سالمند تحت مراقبت، ۴۷ نفر(۷/۴۲%) مرد و ۶۳ نفر(۳/۵۷%) زن با میانگین سنی( ۲۳/۹±۳۷/۷۷) بودند. ۶۱ نفر(۵/۵۵%) از سالمندان در انجام فعالیت‌های روزانه زندگی نیازمند کمک و ۴۹نفر(۵/۴۵%) دیگر وابسته بودند. از۱۱۰نفر مراقبین خانوادگی، ۸۳نفر(۵/۷۵%) زن‌ و ۲۷نفر(۵/۲۴%) مرد با میانگین سنی و انحراف معیار(۷۱/۱۰±۰۳/۴۷) بودند. حداکثر نمره بارمراقبتی مراقبین ۷۸ و حداقل ۱۰ با میانگین و انحراف معیار( ۸۲/۱۶±۲۷/۴۰) که نشان دهنده بارمراقبتی متوسط تا شدید بود. بیشترین میانگین بارمراقبتی در زیر مقیاس فردی (۱۷) و کمترین در زیر مقیاس اقتصادی ( ۸۹/۳ ) به دست آمد. بین بارمراقبتی و نوع رابطه با سالمند، وضعیت درآمد مراقبین، متوسط ساعت مراقبت در هفته و تعداد افراد کمکی در امر مراقبت، تفاوت معنادار آماری وجود داشت (۰۵/۰p<).
بحث و نتیجه‌گیری: بالا بودن میانگین بارمراقبتی در زیر مقیاس فردی، بیانگر عدم بینش و آگاهی مراقبین از چگونگی مراقبت از بیمار است. افزایش دانش و آگاهی مراقبین با آموزش‌های ‌بالینی در مراکز درمانی در خصوص بیماری و روند درمان و چگونگی مراقبت و افزایش حمایت‌های اجتماعی ‌می‌توان بارمراقبتی مراقبین را کاهش داد.
زمینه و هدف: مراقبین‌خانوادگی از اولین و مهمترین اعضای درگیر در امر پی‌گیری درمان و مراقبت از سالمندان به شمار می‌روند. توجه و بررسی بارمراقبتی مراقبین‌خانوادگی یکی از عوامل مؤثر، جهت افزایش کیفیت مراقبت از سالمندان است. لذا این مطالعه با هدف تعیین بارمراقبتی مراقبین‌خانوادگی سالمندان مبتلا به بیماری‌های‌مزمن شهر تهران انجام شد.
مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی است که در سال ۱۳۹۸ بر روی ۱۱۰ نفر از مراقبین خانوادگی و اصلی بیماران سالمند مبتلا به بیماری‌های مزمن بستری در مراکز درمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران انجام شد. نمونه‌های پژوهش بصورت غیر تصادفی و در دسترس ، بر اساس معیار ورود به مطالعه انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های مشخصات جمعیت شناختی، فعالیت‌های روزانه زندگی سالمندان و بارمراقبتی (Zarit) گردآوری و با استفاده از آمارهای توصیفی و آزمون‌های استنباطی بوسیله نرم افزار۲۲ SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.
یافته‌ها: از۱۱۰نفر سالمند تحت مراقبت، ۴۷ نفر(۷/۴۲%) مرد و ۶۳ نفر(۳/۵۷%) زن با میانگین سنی( ۲۳/۹±۳۷/۷۷) بودند. ۶۱ نفر(۵/۵۵%) از سالمندان در انجام فعالیت‌های روزانه زندگی نیازمند کمک و ۴۹نفر(۵/۴۵%) دیگر وابسته بودند. از۱۱۰نفر مراقبین خانوادگی، ۸۳نفر(۵/۷۵%) زن‌ و ۲۷نفر(۵/۲۴%) مرد با میانگین سنی و انحراف معیار(۷۱/۱۰±۰۳/۴۷) بودند. حداکثر نمره بارمراقبتی مراقبین ۷۸ و حداقل ۱۰ با میانگین و انحراف معیار( ۸۲/۱۶±۲۷/۴۰) که نشان دهنده بارمراقبتی متوسط تا شدید بود. بیشترین میانگین بارمراقبتی در زیر مقیاس فردی (۱۷) و کمترین در زیر مقیاس اقتصادی ( ۸۹/۳ ) به دست آمد. بین بارمراقبتی و نوع رابطه با سالمند، وضعیت درآمد مراقبین، متوسط ساعت مراقبت در هفته و تعداد افراد کمکی در امر مراقبت، تفاوت معنادار آماری وجود داشت (۰۵/۰p<).
بحث و نتیجه‌گیری: بالا بودن میانگین بارمراقبتی در زیر مقیاس فردی، بیانگر عدم بینش و آگاهی مراقبین از چگونگی مراقبت از بیمار است. افزایش دانش و آگاهی مراقبین با آموزش‌های ‌بالینی در مراکز درمانی در خصوص بیماری و روند درمان و چگونگی مراقبت و افزایش حمایت‌های اجتماعی ‌می‌توان بارمراقبتی مراقبین را کاهش داد.