فصلنامه

مقدمه و هدف: یکی از عمده ترین مشکلات سلامتی در دوران سالمندی دردهای مزمن است، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد در بسیاری از سالمندان، این نوع درد به شکل مناسبی بررسی و تسکین نمی یابد. به همین دلیل دسترسی به اطلاعات دقیق و کافی پیرامون وضعیت درد مزمن برای مدیریت مؤثر این نوع درد، ضروری است. بدین جهت، این مطالعه با هدف بررسی  شیوع و ویژگی های درد مزمن در سالمندان انجام شده است.

مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع همبستگی است که در آن ۲۰۵ سالمند مبتلا به درد مزمن، مورد بررسی قرار گرفتند.  شیوه نمونه گیری به صورت  خوشه ای چند مرحله ای، بوده  است که  در فاصله زمانی ۶ ماه  در مراکز بهداشتی درمانی شهر اهواز انجام شده است. میزان درد مزمن با استفاده از نسخه کوتاه شده پرسشنامه درد مک گیل ارزیابی شد. اطلاعات مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی نیز توسط پرسشنامه محقق ساخته بررسی شد. پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ  و همسانی درونی ارزیابی گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های تحلیلی آماری تی مستقل و به کمک نرم افزار SPSS (نسخه ۲۱) انجام شد.

یافته‌ها: درد زانو بیشترین محل درد درد  (۸۰%)  و درد ناحیه  شکم   (۱۳%) کمترین محل درد در سالمندان بود. ۸۵%  آنها در بیش از یک ناحیه درد داشتند و ۱۵% تنها در یک ناحیه از بدن خود احساس درد می کردند. بیشترین رتبه درد عدد شش (۳۲%) و کمترین، عدد دو (۱%) بوده است. درد‌های پیچشی(گرفتگی عضلانی) (۸۰%)  بیشترین و درد تهوع آور (۲۲%)  کمترین نوع درد بوده است. درد  ناراحت کننده (۳۳%)  بیشترین و درد غیر قابل تحمل (۱۹%) کمترین شدت درد در سالمندان گزارش شد. میانگین درد مزمن در سالمندان ۲۶/۰۳ بوده است به طوری که بیشترین میزان درد، درد بین ۲۰ تا ۳۹ (۵۲%) بود. میانگین درد در زنان، گروه سنی ۶۵ ساله و بالاتر ، افراد مجرد و  افراد با تحصیلات زیر دیپلم،  بیشتر بود  (P<۰/۰۵)، ارتباطی بین  متغیرهای مالکیت مسکن و میزان درآمد با میزان درد مشاهده نشد (۰/۰۵ P > ).

نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه بیانگر  بالا بودن شیوع درد مزمن در سالمندان شهر اهواز بوده است. توجه به ویژگی های درد مزمن  در سالمندان برای شناسایی گروه های آسیب پذیر و ارائه مراقبت های بهتر، ضروری است.  یافته های حاصل از این پژوهش می تواند در برنامه ریزی جهت مدیریت مؤثر درد مزمن به وسیله محققین، مسئولان و متولیان برنامه ریزی، سودمند باشد.

مقدمه و هدف: با توجه به طولانی شدن عمر و افزایش جمعیت سالمندان، رسیدگی به سلامت روانی آنان اهمیت خاصی یافته است، لذا این مطالعه با هدف تعیین شیوع اختلالات روانی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر بیرجند، انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی روی ۳۸۹ نفر از سالمندان شهر بیرجند در سال ۱۳۹۳ انجام شد. افراد با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای وارد مطالعه شدند و پس از رضایت برای ورود به مطالعه، جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی ۲۸ سوالی گلدبرگ (GHQ-۲۸) به همراه سوالات زمینه ای، صورت گرفت. داده ها پس از ورود به نرم افزار ۱۸spss با استفاده از آزمون های تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی  پیرسون تجزیه و تحلیل گردید.

یافته ها: میانگین سنی سالمندان مورد مطالعه ۳/۷۴±۶۳/۶۵ سال بود. ۵۱/۲ درصد سالمندان مشکوک به اختلال روانی، ۳/۳ درصد دچار افسردگی، ۱۴/۱ درصد دچار اضطراب، ۱۵/۲ دچار اختلال در عملکرد جسمانی و ۱۴/۱درصد دچار اختلال عملکرد اجتماعی بودند. شیوع اختلالات روانی در سنین بالاتر، زنان، تحصیلات پایین تر و از کار افتاده ها به طور معنی داری بیشتر بود (p=۰/۰۰۱).

نتیجه گیری: شیوع اختلالات روانی در سالمندان مورد مطالعه در سطح بالایی می باشد، استفاده از ابزار های غربالگری به منظور شناسایی زودرس اختلالات در سالمندان به ویژه سالمندان زن و یا با تحصیلات پایین تر و افراد از کارافتاده، می تواند برای کاهش شیوع این اختلالات پیشنهاد شود.