مقدمه و هدف: مسأله سالمندی جمعیت ایران که به دلایل مختلف از جمله کاهش میزان موالید، پیشرفت‌های علم پزشکی، بهداشت، آموزش‌و پرورش و افزایش امید به زندگی در حال ظهور است پدیده نوینی به شمار می‌آید. سالخوردگی جمعیت، پدیده جدید ناخوشایند توسعه شده و جایگزین رشد سریع جمعیت و پیامدهای افزایش باروری گردیده است. در این مقاله تلاش می‌شود ابعاد اجتماعی، اقتصادی پدیده سالمندی در استان ایلام در دو بخش ساختارهای سنی جمعیت و ویژگی‌های سالمندان مورد بررسی قرار گیرد.
مواد و روش‌ها: به منظور رسیدن به اهداف مقاله، از روش اسنادی و تحلیل ثانویه داده‌ها استفاده شده که از اطلاعات سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن استان ایلام طی سال‌های ۹۰-۱۳۵۵ و داده‌های جمعیتی سازمان ملل استفاده شده است.
یافته‌ها: بر اساس داده‌های سرشماری، جمعیت ۶۵ ساله و بیشتر استان ایلام از ۴/۰۳ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۷۱/ ۴ درصد در سال ۱۳۹۰ افزایش پیدا کرده است. در گذشته نسبت جمعیت سالمندان در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری بوده است. مقدار ضریب سالمندی در استان ایلام تا قبل از سرشماری سال ۱۳۸۵، از عدد ۱۰ کمتر بوده است. در کل جمعیت و جمعیت ۶۵ ساله و بیشتر نسبت جنسی بالاتر از ۱۰۰ است. در تمامی سرشماری‌ها درصد زنان بی‌همسر بیش از مردان بی‌همسر است. میزان فعالیت سالمندان مناطق روستایی بیش از مناطق شهری است. درصد باسوادی در بین سالمندان روبه افزایش است بطوریکه از ۸ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۱۳ درصد در سال ۱۳۹۰ رسیده است.
نتیجه‌گیری: جمعیت ایلام از نظر ساختاری در مرحله میان‌سالی (رو به سالخوردگی) است و در وضعیت کنونی، بالا بودن جمعیت فعال، ساختار سنی مطلوب و مساعدی را ایجاد و فرصت ایده‌آلی برای پیشرفت و بهبود توسعه ایجاد کرده است که جمعیت شناسان از آن به نام پنجره جمعیتی یا فرصت جمعیتی یاد می‌کنند.
