شهرام ارسنگ، توحید جعفری، علیرضا افشاری، محمد ارسنگ جنگ،
دوره ۴، شماره ۳ - ( بهار ۱۳۹۷ )
چکیده
هدف: ناتوانی از پیامدهای سالمندی بوده و منجر به اختلال در فعالیت¬های روزانه زندگی و بدنبال آن وابستگی فرد سالمند و رخداد سایر اختلالات جسمی- روانی، اقتصادی و اجتماعی در فرد می گردد. با توجه به روند صعودی جمعیت سالمندی در کشور شناسایی وضعیت ناتوانی برای سیاست گذاریهای سلامتی امری ضروری می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت ناتوانی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهر قم، به عنوان یکی از کلانشهرهای کشور، انجام گرفت.
مواد و روشها: در مطالعه مقطعی – تحلیلی حاضر، تعداد ۱۶۶ نفر از سالمندان بالای ۶۰ سال به روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی جهت حضور در مطالعه انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به ناتوانی سالمندان از طریق پرسشنامه ی استاندارد ۳۶ سوالی DASWHO ۲ توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر ناتوانی و زیر مقیاس های مختلف آن از مدل رگرسیون خطی چندگانه به روش گام به گام پسرو استفاده شد.
یافته ها: شیوع ناتوانی برابر ۹/۶۶ درصد برآورد گردید، ناتوانی شدید و متوسط بترتیب برابر ۲/۴ % و ۹/۱۶ % برآورد گردید. ۲/۴ درصد از افراد (۷ نفر) بدون تجویز پزشک دارو مصرف نموده بودند. سابقه افتادن در طی یکماه گذشته برابر ۲۳ درصد برآورد گردید. متغیرهای جنسیت (۰۰۱/۰=P ،۲۸۸/۰=B)، سن (۰۰۱/۰=P ،۲۰۶/۰=B)، سابقه درد (۰۰۱/۰=P ،۳۷۶/۰=B)، سابقه افتادن (۰۰۱/۰=P ،۲۰۱/۰=B)، سابقه بستری شدن (۰۲۶/۰=P ،۱۳۵/۰-=B)، سطح تحصیلات (۰۳۵/۰=P ،۱۲۹/۰-=B) و شغل (۰۰۱/۰=P ،۳۶۶/۰-=B) ارتباط معنی داری با ناتوانی کل داشتند.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به روند رو به رشد جمعیت سالمند ایران و شیوع بالای ناتوانی در این دوره، اقدامات کنترلی جهت پیشگیری یا کاهش ناتوانی بخصوص در زنان ضروری می باشد. افزایش امنیت مالی، تسکین درد، افتادن، کاهش نابرابریهای اجتماعی – اقتصادی بین مردان و زنان از ضروریات این دوره برای کاهش آسیبهای ناشی از سالمندی خواهد بود.
