مقدمه و هدف: سالمندی، فرایندی است با گذر زمان که منجر به تغییرات منفی ساختاری و عملکردی در از دست دادن سازگاری و هماهنگی هم از لحاظ جسمانی و هم روانی می شود. یک شیوه زندگی فعال می تواند پیشرفت بسیاری از شرایط ناتوان کننده و بیماری های مزمن را به حداقل برساند و همچنین دستیابی به سالمندی و رفاه سالم کمک کند. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه مثلث شناختی و سلامت روانی در سالمندان ساکن آسایشگاه، منزل و سالمندان فعال است.
مواد و روش: پژوهش حاضر علّی-مقایسه ای بود. جامعه آماری را  سالمندان (40 نفر از هر گروه) ساکن آسایشگاه، ساکن منزل و ورزشکار شهرستان ملایر تشکیل دادند. 120 سالمند به روش نمونه گیری دردسترس و بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های جمعیت شناختی، مثلث شناخت و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) انجام گرفت. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد.
 
یافته ها: نتایج نشان داد بین نمره علائم جسمانی، اضطراب و افسردگی گروه های سالمندان فعال، ساکن منزل و ساکن سرای سالمندان تفاوت های زوجی معنادار است (05/0p<) . سالمندان فعال به طور معناداری نمره علائم جسمانی، اضطراب و افسردگی بهتری نسبت به دو گروه دیگر و سالمندان گروه ساکن خانه دارای علائم جسمانی، اضطراب و افسردگی بهتری نسبت به گروه ساکن آسایشگاه داشتند. برای متغیر علائم اجتماعی بین میانگین نمرات گروه سالمندان فعال با سالمندان ساکن منزل و سرای سالمندان تفاوت معنادار است (05/0p<) و سالمندان فعال نسبت به دو گروه دیگر میانگین علائم جسمانی بالاتری داشتند، اما بین میانگین علائم اجتماعی گروه سالمندان ساکن خانه و سرای سالمندان تفاوت معناداری نبود. بین نمره مولفه های مثلث شناختی نگرش نسبت به خود، نگرش نسبت به آینده و نگرش نسبت به دنیا در گروه های سالمندان فعال، ساکن منزل و ساکن سرای سالمندان تفاوت های زوجی معنادار است (05/0p<). سالمندان فعال به طور معنادار در سه مولفه مثلث شناختی نمره بهتری نسبت به دو گروه دیگر و سالمندان گروه ساکن خانه دارای نمره بهتری در مولفه های  مثلث شناختی نسبت به گروه ساکن آسایشگاه داشتند. 
 
نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد انجام فعالیت جسمانی  به بهبود سلامت روانی و مثلث شناختی کمک می کند، لذا برای حفظ  سلامت روانی و جسمانی  سالمندان  باید استراتژی های مناسب به عمل آید.

واژه‌های کلیدی: سلامت روانی، مثلث شناختی، سالمند، آسایشگاه، فعالیت جسمانی